Categories
Articles

Soosaarista Dhaqamo Waxtar u leh Kooxaha Sinji Dhaqameed

Marka la eego “Warbixinta Qiimaynta Kala Duwanaashaha Baahiyaha Goboleed, Xarunta La-qabatinka iyo Caafimaadka Maskaxda, CAMH, warbixinta 2004, bixiyayaasha adeegga gobolka oo dhan waxay muujiyeen in loo-adeegayaal badan aanay helin daryeelka caafimaad ee ay u baahan yihiin, dhibaatadani way kasii daran tahay beelaha kala duwan, sababtoo ah baahiyahooga gaarka ah iyo caqabadaha dheeraadka ah ee nidaam ee ay waajahaan helista adeegyada… inta badan wakaaladaha siiya adeegyo dejin muhaajiriinta iyo qaxootiga cusub ma laha awooda ay ku garan karaan ulana tacaamuli karaan caafimaadka maskaxeed ee loo-adeegaha iyo/ama dhibaatooyinka la-qabatin. Sidoo kale, bixiyayaasha adeeggu inta badan waxay dhibi ka haysataa u gudbinta daawayn loo-adeege aan Ingiriisi ku hadlayn, sababtoo ah xarumo faro ku tiris ah ayaa bixiya tarjumaan iyo/ama ku bixiya barnaamijyada iyo adeegyada luuqado aan ahayn Ingiriisi.

Isla warbixinta, gabaabsiga xirfadlayaal daryeelka caafimaad oo dhaqan ahaan habboon, iyo sidoo kale jiritaan la’aan guud ee fahamka dhaqamada oo ahaan caqabad wayn galaangal u yeelashada adeegyada ayaa la iftiimiyey, kaqaybqaatayaasha ah koox gooni u eegta waxay tilmaameen inay jiraan shaqaale daryeelayaal caafimaad oo tiro yar iyo xirfadle loo tabobaray kala duwanaashaha iyo kala duwanaashaha dhaqan. Waxay sidoo kale sheegeen dhakhaatiir, kalkaaliyayaal caafimaad iyo xirfadlayaal caafimaad oo kale oo si habboon loo tabobaray. Xubnaha sinji qoomiyadeedka iyo beelaha dhaqamada kala duwan waxay muujiyeen in baahidooda dhaqan iyo luuqad aan wax laga qaban ama lagu xisaabtamin siinta daawaynta ama adeegyada. Inta badan waxay dareemayeen baahida inay nafahooda ugu sharraxaan, luuqaddooda iyo bey’ad dhaqan ahaan habboon, xirfadlayaal caafimaad oo fahmi kara uguna jawaabi kara luuqaddooda.  Kooxo badan oo si gooni ah u eega waxay u arkeen midab-takoorka iyo khaniis nacaybka kaliya inayna ahayn caqabado waawayn galaangal u yeelashada daryeelka caafimaad laakiin sidoo kale inay kaqayb wayn ka yihiin daryeel la’aanta, daryeel aan habboonayn oon sax ahayn, iyo runtii si toos ah korodhka dhibaatooyinka la-qabatinka iyo caafimaadka maskaxda. Midab-takoorka ayaa loo aqoonsaday mid kamid ah caqabadaha ugu waawayn kaasi oo kahorjoogsada xubnaha sinji qoomiyadeedka iyo dadka dhaqan ahaan kala duwan helista daryeelka muhiimka ah.

Waxay sidoo kale ku sheegeen warbixinta sare ku xusan kaqaybqaatayaasha ah koox si gooni ah u eegta, in beelaha meesha kaasinoska laga ciyaaro, inay jirto korodh dhibaatada caafimaadka maskaxda iyo la-qabatinka, oo leh khayraad tiro yar si loogu xalliyo. Kaqaybqaatayaashu sidoo kale waxay ogaadeen jiritaan la’aanta hoggaamin beeleed, isku duubnaan iyo u dhannaansho, maalgalin la’aan iyo ahmiyadda siyaasadeed oo hoosaysa, iyo sidoo kale u soo jeedsi la’aan saameeyayaasha bulsheed ee caafimaadka maskaxda iyo la-qabatinka ee saamaynaya beelaha kala duwan.

Si loo dhimo faraqyada adeegyada, waxa soo socdaa waa qaar kamid ah talobixinada kooxaha sida gooniga ah u eega intooda badani ay shegeen kuwaasi oo muhiim ah:

Siinta barnaamijyo iyo adeegyo iyo khayraad dhaqan ahaan iyo luuqad ahaanba habboon

Horumarinta waxyaalo aad u gaarka ah kuwaasi oo dhaqan ahaan habboon, si cad loo qoray, ka masaxidda eray-bixinta caafimaad, luuqado kala duwanna ku qaran, loogu wargeliyo beesha kala duwan adeegyada iyo waxbarashada caafimaadka maskaxda iyo la-qabatinka

Isticmaalka raadiyaha beesha, cajaladaha fiidyaw, TV-ga keebalka ah, kiniisadaha iyo macaahidda diinta, sida khadad waxbarasho oo muhiim ah, sare u qaadidda caafimaadka iyo wada xidhiidhka.

Siinta qaabab beddel ah adeegyada caafimaadka maskaxda iyo la-qabatinka, sida daawaynta irbado badan ku duridda, yoga, khilaawayn, iwm. halkii barnaamijyada aadka u galbeedaysan iyo daawaynaha.

Dib u tabobaridda iyo shaqaalaysiinta dhakhaatiirta ajanabigu tabobaray iyo xirfadlayaasha kale

Wadaagista macluumaadka ee bixiyayaasha adeegga kuwaasi oo la xidhiidha kala duwanaashaha, oo ay kujirto dhaqamada ugu fiican ee beesha dhexdeeda.

Horumarinta wacygelinta dadwaynaha iyo ololaha warbaahinta si loo dhimo waxyaabaha laga ceebeeyo beelaha kala duwan.

Gaadhista iyo la shaqaynta rafiiqyada dadka sinji qoomiyadeed iyo kala duwanaanshaha dhaqanka leh

A. Blaszczynski ahaan,  wuxuu kusoo gabagabeeyey qormadiisa “Dhibaatada Khamaarista Bulsho Dhaqamo Badan”, ee cilmi-baadhis laga sameeyey Ustareeliya, “Si aan u kasbano natiijooyin fiican loo-adeegayaasha sinji, dabiibayaashu waa is-waafajiyaan faraqyada dhaqan iyo baahiyaha gaarka ah ee dhaqan ee loo-adeegayaasha sinji. Dhaqamada ay kasoo jeedaan loo-adeegayaasha sinji waxay siiyaan xaalado tallaabo iyo la falgalka dadka kale. Xaaladdani waxay ku haysan dhaqamo rumaysnaan, qiyam, dabeecado iyo baahiyaha door kus salaysan. Ka warhaynta saamaynta dhaqanku waxay u saamixi dabiibayaasha inay ka helaan macluumaad badan oo ku tacaluqa loo-adeegaha sinji isagoo waydiinaya su’aalo badan oo habboon una oggolaananya waxbqabadyo badan oo dhaqan ahaan habboon.”

Dhaqamada waa inay kujiraan:

Adeegyo gaadhsiin  

Samaynta rafiiqyo iyo/ama iskaashato

Barnaamijyo kahortag iyo wacyigelin

La-talinta luuqadaha kala duwan

Daacadaha gaarka ah ee luuqadda

Kordhinta iskaashiga wakaaladaha adeegga ee sida gaarka ah ula shaqaynaya kooxaha sinji dhaqameed, gaar ahaan Xarumaha Dhaqamada Badan iyo/ama wakaalaha adeegyada dejinta.Cultural Groups in Ontario

Waayo-aragnimadayda fiican ee la shaqaynta xubnaha beelaha sinji dhaqameed iyo qoysaskooda, waxaan ka bartay in dabeecaddu ay aad uga muhiimsan tahay aqoonta. Dabeecaddeenu waxay furi kartaa albaabada si aan ula xidhiidhno una abuurno dabar inagu xidha loo-adeegayaasheena si ay farriintu si fiican u gaadho kana qayb galaan daawaynta, haddii kale waxay awdi karta wada xidhiidhka labada dhinac. Waxa lama-huraan ah in la sameeyo xidhiidh dhaqan ahaan soconaya oo lala sameeyo loo-adeegayaasha. Wax ka baro caadooyinka loo-adeegayaashaada kala duwan sida eegista indhaha, salaamaha, iyo waxa la oggol yahay iyo waxa aan la oggolayn, iyo sida goysku go’aanka u qaato. La shaqaynta sida dhaw ee beelaha sinji dhaqameed waxay muhiim u tahay samaynta dabbakhaadaha caafimaad maskaxda ee waxtarka leh ee beddelka ah si ay u xalliyaan arrinta balwadda khamaarka. Dhisidda wada shaqayn fiican oo waarta oo lala sameeyo kalaabyada sinji dhaqameed iyo ururada, Xarumaha Dhaqamada Badan iyo wakaaladaha kale ee u adeega soogalootiga aad ayey muhiim u yihiin inay dhisaan aaminaad iyo inay awoodaan inay kaqayb galiyaan xubnaha beelahan.

Kuwani waa Qodobo aaan isticmaalo marka aan la shaqaynayo xubnaha beelaha sinji dhaqameed

Hayso khariiradda adduunka

Wax ka baro dhaqankaaga iyo sinjiyaddaada

Ku xooji xafiiskaaga gidaar ku dhajinyo/qoraalo/alaabta wax lagu qurxiyo ee dhaqamo kale

Ku hadal luuqad waadax ah oo sahlan

Ka warhay luuqaddaada jidheed

Ka warhay luuqadda jidheed ee loo-adeegahaaga

Is-bar

Dareen gaar ah sii magaca loo-adeegahaaga

Xoog badan saar qarsoodinimada

Ka dheeraw eray-bixinta khamaarista iyo/ama caafimaadka, soo gaabinta eradya,

Ka warhay eexashooshinka iyo cabsiyahaaga

Mar kasta qaddarin muuji

Dabacsanaw 

Muuji dulqaad

Haddii loo baahdo, fadlan oggolow joogitaanka xubin kale oo qoys kalafadhiga la-talinta, kaliya taageere ahaan, maya Tarjumaan ahaan

Hadday jirto baahi isticmaalka Tarjumaan, mar kasta ka raadi Adeegyada Tarjumaanka iyo ama Adeegyada Tarjumidda Dhaqameed ee beeshaada. Xirfadlayaashani aad ayey aqoon u leeyihiin, raacaan xeerka anshaxa, sida badanna luuqaddooda gaarka ah waa afkooda hooyo, kaasi uu u faa’idayn doona dhaqdhaqaaqa kalfadhiga. Doorkoodu waa inay fududeeyaan wada xidhiidh sax ah oo dhexmara dadka luuqadaha iyo dhaqamada kala duwan. Ka dheeraw isticmaalka xubnaha qoyska, asxaabta, ama dadka ka shaqeeya ururkaaga kuwaasi oo luuqadda garanaya laakiin aan u tabobar qabin, shahaado u sidan, aqoon u lahayn, daacad u ahayn, sida Tarjumaan si dhab ah u Sharciyeysan. Dhaqamadani waxay u keeni karaan jaahwareer, wakhti lumis, iyo walaac dheeraad ah loo-adeegaha iyo bixiyaha adeegga. Awood badan saar qarsoodinimada adeegyada.

Fadlan raac tilmaamaha hoose marka aad isticmaalayso Tarjumaan

Hubso inaad u haysato oggolaanshaha loo-adeegahaaga isticmaalka Tarumaan

Lasii kulan Tarjumaanka iyo/ama Tarjumaanka Dhaqaneed si aad ugu caddayso doorarka

Oggolow wakhti dheeraad ah kalfadhiyada

Si toos ah ula hadal loo-adeegahaaga

U hadal si waadax ah iyo weedho gaagaaban adoo isticmaalaya luuqad sahlan

Ka dheeraw isticmaalka eray-bixino gaar ah, erayo lasoo gaabshay ama erayada ka kooban xarfaha erayo u taagan

Sii caddayn iyo sharraxaad

Hubso in farriinta aad rabto inaad sheegto la fahmay

Isku day ku isticmaalka qaababka beddelka ah ee u dhannaanshaha daawaynta

Marka aad isticmaalayso qalabka qiimaynta, xasuusnaw in dadka qaar ay hore ula kulmeen qaababka su’aasha, in la su’aalaana ay kordhin karto walaaca iyo cabsida

Hubso in loo-adeeguhu fahmay wakhtiga iyo taariikhda kulanka xiga

Wakhti iyo xaalad kasta mid ixtiraam badan ahaw

U mahad celi Tarjumaankaaga iyo loo-adeegahaaga

Xogwarayso Tarjumaanka marka uu tago loo-adeeguhu, haddii loo baahdo

Qiimee kalfadhigiina

Adigu is-qiimee

Sii tabobar iyo khayraad xirfadeed oo shiishka saaraya waxbarashada kartida dhaqanka kahortagga midab-takoorka iyo arrimaha kala duwanaashaha kaqayb ahaan fursadaha wakhtiga adeegga iyo horumarinta xirfadeed.

This page is also available in: English, Arabic, Chinese (Simplified), Italian

Categories
Articles

Home

Categories
Articles

Youth and Gambling

One of the challenges of growing up is making the right decisions under social pressure. The rapid expansion of the gambling industry has changed many people’s opinion about what is acceptable gambling — and how young we are when we start to gamble.

The study of young gamblers is in its infancy. The studies that have been done tell us that:

  • youth gambling rates in American and Canadian cities are about the same (52-89% of youth are gambling)
  • Informal types of games (cards, sports betting) are popular for underage gamblers
  • Youth tend to play games on a monthly to weekly basis, however, some youth gamble on a daily basis
  • 3 to 4% of youth run the risk of becoming a pathological gambler
  • Youth who have other problems (like substance abuse) are at greater risk of developing a gambling problem

(sources: NRC 1999, AFM, 1990, Nova Scotia Omnifacts, 1993)

Did you know…?

Q. Where young people are getting the money to gamble? 

  • 60% reported getting money from a job
  • 60% also indicated that they gamble with money given to them by their parents.

Q. What were the reasons for young people to gamble in the past year?

  • 89.2% reported that they wanted to have fun
  • 70.3% happen to win money
  • 28.4% wanted to take risks
  • 24.1% Wanted to feel a rush or feel excited
  • 20.7% Needed money
  • 15.3% Wanted to win back lost money
  • 8.6% watch a TV ad and though it looks fun, cool and interesting

Q. Is poker a problem for young people in Ontario?

  1. 18% (Almost 1 in % indicated being concerned about how much a friend played poker
  2. 13% reported that they sometimes spent more money that they could afford
  3. 6% indicated that they could see themselves making a living from poker

Q.  What is the gambling activity for Ontario’s youth?

  1. 54.8% Bet on a dare/challenge that they could do something
  2. 5.3% Played poker for money
  3. 25.5% bet on sporting events, games or pools
  4. 24.4% bought instant win and/or scratch tickets
  5. 19.6% played arcade and/or video games for money
  6. 16.2 Played dice for money
  7. 11.3% Bet and/or gamble on the internet

(Adapted from Within Limits 2007 Campaign materials, Responsible Gambling of Ontario;  “Teen Gambling in Ontario Behaviours and Perceptions Among 15 to 17 Year-Old, Responsible Gambling of Ontario, (2207);  “Patterns and Characteristics of Adolescent Gambling, “, Winters, K., Stinchfield R., & Fulkenson, J, Journal of Gambling Studies, (1993)

What are the risks for youth gamblers?

Since young peoples’ minds and bodies are still developing, it can be even more difficult for them to control impulses and make smart decisions about how and when to gamble.

Factors like feeling alienated, having trouble at school or having parents with bad gambling behaviour are just some of the reasons why youth develop problems. Peer pressure can also play a part in problem gambling. Some young people feel that gambling is a “rite of passage”. Others have nothing better to do than gamble.

Since gambling has become more socially acceptable for adults, it is easy for youth to downplay the seriousness of a gambling problem and blame it on other factors.

The fact that it is illegal to gamble can be part of the thrill for young gamblers. Even though by law, minors are prohibited from gaming venues, there are many other ways that youth can get involved in gaming activities.

According to Stats Canada, 2002 Mental Health and Well-being Survey (CCHS 1.2)”

  • the risk for problem gambling was higher in the 15-24 years age group
  • Among 15-24 year-olds 5.8% were at risk for or were identified as problem gamblers
  • 3.6% were at some, but low risk
  • 1.8% were at moderate risk
  • 0.4% were considered problem gamblers

The McGill University International Centre for Youth Gambling and High-Risk Behaviours  found that:

  • Approximately 70% of Canadian teens engage in some form of gambling
  • Gambling among teens has increased over the last 20 years
  • More young men that women gamble
  • Gambling problems among youth are associated with poor coping skills
  • Between 4 to 8% of adolescents have a serious gambling problem
  • 10-15% are at risk
  • Youth with serious gambling problems are at a greater risk of thoughts of suicide and suicide attempts
  • The shift from social to problem gambling is more rapid among youth

Signs of Problem Gambling Among Youth

  • Cannot confide
  • Feels ignored, anxious, worried, depressed
  • Negative school experiences
  • Early first gambling experience
  • Uses  gambling “lingo”
  • Active in other risk behaviours

Empower Youth

Reducing the Risk: Harm Reduction

  • Don’t push for abstinence – allow for choice.
  • Encourage informed decisions – don’t try
    o scare.
  • Provide sound information.
  • Communicate positive messages.

How to talk to your child about gambling and problem gambling (it) 

  • Look for a time to raise the topic naturally, e.g. after seeing a commercial to a casino or finding out that a friend has won or lost money gambling.
  • Ask questions first.  Explore your child’s own ideas and feelings about gambling before giving information or offering your own opinions 
  • Be patient.  It may take several discussions before your child understands the ideas that you want to convey. 

Adapted from the Responsible Gambling Council of Ontario, Talk to your teens about gambling” brochure.

The Ministry of Health and Long Term Care, Mental Health and Addiction Branch funds the YMCA Youth Gambling Program,.  This program addresses the need of youth between the ages of 8-24 years old, by offering education and awareness presentation and uses harm reduction strategies to support youth in making informed and smart choices about gambling. (www.ymcatoronto.org/gambling)

Categories
Articles

Types of Gamblers

Doctor Robert Custer identifies six types of gamblers:

  1. Professional: skilled, able to control
  2. Anti-Social or Criminal: use gambling to cheat, involved In illegal activities
  3. Casual Social: recreation and excitement, for win, loss is the cost of entertainment
  4. Serious Social: gambling main form of recreation but it is second to family and vacation
  5. Relief/Escape: to find relief from anxiety, depression, anger
  6. Compulsive: consists of four features: it is at the end of the continuum):
    • Progression: can’t stop, bets go up; will continue gambling as long as they have funds.  Time spent gambling increases.
    • Intolerance of losing, when losses occur, the compulsive gambler “chases” the lost money. Losses are concealed from family members and lying becomes a major element in the gambling cycle.
    • Preocupation: Thoughts about gambling become a constant obsession.
    • Disregard for consequences: During this final stage, forgery, thefts and embezzlement are common.  Despite these illegal acts, the gambler intends to score a big win and set everything right.

 

Categories
Articles

Home

Categories
Articles

Why do we Gamble

We gamble for excitement and enjoyment.  Some people gamble hoping they will win money so they can taste and touch the “big win” something that results in the financial means to make their dreams come true.  Some people gamble for entertainment, such as a night out with friends at the casino or a bingo game in support of a charitable organization.  Perhaps it’s purchasing an occasional lottery ticket. As well, there are people who gamble simply because they love the challenge, the environment and the thrill of the “game”.

According to the Centre for Addiction and Mental Health (CAMH), adults in Ontario who do not have a gambling problem gamble for the following reasons:

  • To win money
  • To socialize
  • For enjoyment
  • To pass the time

According to CAMH, people from different cultural backgrounds gamble for the following reasons:

  • To socialize
  • To escape problems and isolation
  • To socialize with members of cultural groups         
  • To regain social status
  • To celebrate religious festivals

 

Categories
Articles

Waa Maxay Balwadda Khamaaristu?

Balwadda khamaaristu waa nooc kasta oo khamaaris oo dhaawaca, kharriba, ama waxyeeleeya xidhiidhadaada qof ahaaneed, qoys, shaqo iyo bulsho, sidoo kale xaaladdaada maaliyadeed. Wuxuu sidoo kale saamayn wayn ku leeyahay caafimaadka jidheed, niyadeed iyo maskaxeed ee qofka.

Tusmada Balwadda Khamaarista Kanada, warbixinteedii u dambaysay, waxay ku qeexday balwadda khamaarista:

Balwadda Khamaaristu waa habdhaqan khamaaris kaasi oo ku abuura cawaaqib taban khamaarlaha, cidda kale ee ku xidhan, ama beesha.

Balwadda Khamaarista waxay ku leedahay raad khatar ah kaliyaha ma aha khamaaraha, laakiin sidoo kale xubnaha qoyska, asxaabta iyo cidda uu la shaqeeyo.

Qarinta Magaca Khamaaralaha waxay ku qeexday balwadda khamaarka:

Wixii sharad ah, ee laftaada ama cid kale ha noqoto lacag ama wax kale, iyadoon la eegin sida ay u yartahay ama u liidato, halkaasi oon natiijada aan la hubin ama ay ku xidhan tahay nasiib xirfad khamaarku leeyahay. 

Khamaarista  Balwadda Khamaarista
  • Khatar galinta wax qiime leh Marka mid uu guulaysanayo ama khasaarayo
  • Qofi uu ogaado in shay khatar Kujiro
  • Fahamka in marka Sharadku dhaco, in aan laga noqon Karin
  • Natiijada waxa go’aamiya nasiib
  • Nidaam habdhaqan khamaaris kaasi oo waxyeela, dhaawaca nolosha qoys, qof ahaaneed iyo/ama
  • Kharash gareeya lacag qaab uu isagu yahay qofka
  • Sidoo kale waxyeeli kara dadka ku xeersan sida qoyska, lammaanaha, asxaabta

This page is also available in: English, Arabic, Chinese (Simplified), Italian

Categories
Articles

Problem Gambling Facts

Problem Gambling Facts:

  • 95% of the population have been involved in gambling are healthy when it comes to gambling however,
  • 5% of the population are problem gamblers, and
  • 1% of the 5% are compulsive/pathological gamblers.

Many people gamble without any problem. The vast majority of people gamble without doing any harm to themselves or others.  According to the CAMH (Centre for Addiction and Mental Health) 1995 study, 84% of Ontario adults gamble at least once within a year, and  1/3 of the population (33%) has participated in at least 3 different forms of gambling in 1994 (Ferrir 1996).

Nevertheless, there is a sector of the population that will develop a “gambling problem” and problem gambling has a great deal in common with other addictions.  Among gamblers, up to 50% have substance abuse problems. Nine to eighteen per cent of substance abusers will develop gambling problems. Substance abuse is higher among younger gamblers.

Jason Azmier, senior policy analyst with the Canada West Foundation states that is very difficult to know who is directly affected by gambling, because “it’s very much a hidden illness”. 

Here are some facts, according to Statistics Canada’s 2002 Mental Health and Well-being Survey (Canadian Community Health Survey (CCHS), Cycle 1.2):

¾ of Canadians (18.9 million) aged 15 years and over spent money on some form of gambling in 2002.

Over 1 in 4 (27%) described themselves as “regular gamblers”, playing at least once a week

Buying lottery tickets is the most popular gambling activity (65% or survey population)

The average spending on gambling by Canadians 18 years and over was $485 per person in 2002 more than a threefold increase from $130 in 1992

Approximately 62% of problem gamblers spent more than $1,000 a year in gambling.

Canadians feel that gambling is an acceptable activity that is highly supported due to the based knowledge that it is government regulated. (www.statcan.gc.ca)

Categories
Articles

Soosaarista Dhaqamo Waxtar u leh Kooxaha Sinji Dhaqameed

Marka la eego “Warbixinta Qiimaynta Kala Duwanaashaha Baahiyaha Goboleed, Xarunta La-qabatinka iyo Caafimaadka Maskaxda, CAMH, warbixinta 2004, bixiyayaasha adeegga gobolka oo dhan waxay muujiyeen in loo-adeegayaal badan aanay helin daryeelka caafimaad ee ay u baahan yihiin, dhibaatadani way kasii daran tahay beelaha kala duwan, sababtoo ah baahiyahooga gaarka ah iyo caqabadaha dheeraadka ah ee nidaam ee ay waajahaan helista adeegyada… inta badan wakaaladaha siiya adeegyo dejin muhaajiriinta iyo qaxootiga cusub ma laha awooda ay ku garan karaan ulana tacaamuli karaan caafimaadka maskaxeed ee loo-adeegaha iyo/ama dhibaatooyinka la-qabatin. Sidoo kale, bixiyayaasha adeeggu inta badan waxay dhibi ka haysataa u gudbinta daawayn loo-adeege aan Ingiriisi ku hadlayn, sababtoo ah xarumo faro ku tiris ah ayaa bixiya tarjumaan iyo/ama ku bixiya barnaamijyada iyo adeegyada luuqado aan ahayn Ingiriisi.

Isla warbixinta, gabaabsiga xirfadlayaal daryeelka caafimaad oo dhaqan ahaan habboon, iyo sidoo kale jiritaan la’aan guud ee fahamka dhaqamada oo ahaan caqabad wayn galaangal u yeelashada adeegyada ayaa la iftiimiyey, kaqaybqaatayaasha ah koox gooni u eegta waxay tilmaameen inay jiraan shaqaale daryeelayaal caafimaad oo tiro yar iyo xirfadle loo tabobaray kala duwanaashaha iyo kala duwanaashaha dhaqan. Waxay sidoo kale sheegeen dhakhaatiir, kalkaaliyayaal caafimaad iyo xirfadlayaal caafimaad oo kale oo si habboon loo tabobaray. Xubnaha sinji qoomiyadeedka iyo beelaha dhaqamada kala duwan waxay muujiyeen in baahidooda dhaqan iyo luuqad aan wax laga qaban ama lagu xisaabtamin siinta daawaynta ama adeegyada. Inta badan waxay dareemayeen baahida inay nafahooda ugu sharraxaan, luuqaddooda iyo bey’ad dhaqan ahaan habboon, xirfadlayaal caafimaad oo fahmi kara uguna jawaabi kara luuqaddooda.  Kooxo badan oo si gooni ah u eega waxay u arkeen midab-takoorka iyo khaniis nacaybka kaliya inayna ahayn caqabado waawayn galaangal u yeelashada daryeelka caafimaad laakiin sidoo kale inay kaqayb wayn ka yihiin daryeel la’aanta, daryeel aan habboonayn oon sax ahayn, iyo runtii si toos ah korodhka dhibaatooyinka la-qabatinka iyo caafimaadka maskaxda. Midab-takoorka ayaa loo aqoonsaday mid kamid ah caqabadaha ugu waawayn kaasi oo kahorjoogsada xubnaha sinji qoomiyadeedka iyo dadka dhaqan ahaan kala duwan helista daryeelka muhiimka ah.

Waxay sidoo kale ku sheegeen warbixinta sare ku xusan kaqaybqaatayaasha ah koox si gooni ah u eegta, in beelaha meesha kaasinoska laga ciyaaro, inay jirto korodh dhibaatada caafimaadka maskaxda iyo la-qabatinka, oo leh khayraad tiro yar si loogu xalliyo. Kaqaybqaatayaashu sidoo kale waxay ogaadeen jiritaan la’aanta hoggaamin beeleed, isku duubnaan iyo u dhannaansho, maalgalin la’aan iyo ahmiyadda siyaasadeed oo hoosaysa, iyo sidoo kale u soo jeedsi la’aan saameeyayaasha bulsheed ee caafimaadka maskaxda iyo la-qabatinka ee saamaynaya beelaha kala duwan.

Si loo dhimo faraqyada adeegyada, waxa soo socdaa waa qaar kamid ah talobixinada kooxaha sida gooniga ah u eega intooda badani ay shegeen kuwaasi oo muhiim ah:

Siinta barnaamijyo iyo adeegyo iyo khayraad dhaqan ahaan iyo luuqad ahaanba habboon

Horumarinta waxyaalo aad u gaarka ah kuwaasi oo dhaqan ahaan habboon, si cad loo qoray, ka masaxidda eray-bixinta caafimaad, luuqado kala duwanna ku qaran, loogu wargeliyo beesha kala duwan adeegyada iyo waxbarashada caafimaadka maskaxda iyo la-qabatinka

Isticmaalka raadiyaha beesha, cajaladaha fiidyaw, TV-ga keebalka ah, kiniisadaha iyo macaahidda diinta, sida khadad waxbarasho oo muhiim ah, sare u qaadidda caafimaadka iyo wada xidhiidhka.

Siinta qaabab beddel ah adeegyada caafimaadka maskaxda iyo la-qabatinka, sida daawaynta irbado badan ku duridda, yoga, khilaawayn, iwm. halkii barnaamijyada aadka u galbeedaysan iyo daawaynaha.

Dib u tabobaridda iyo shaqaalaysiinta dhakhaatiirta ajanabigu tabobaray iyo xirfadlayaasha kale

Wadaagista macluumaadka ee bixiyayaasha adeegga kuwaasi oo la xidhiidha kala duwanaashaha, oo ay kujirto dhaqamada ugu fiican ee beesha dhexdeeda.

Horumarinta wacygelinta dadwaynaha iyo ololaha warbaahinta si loo dhimo waxyaabaha laga ceebeeyo beelaha kala duwan.

Gaadhista iyo la shaqaynta rafiiqyada dadka sinji qoomiyadeed iyo kala duwanaanshaha dhaqanka leh

A. Blaszczynski ahaan,  wuxuu kusoo gabagabeeyey qormadiisa “Dhibaatada Khamaarista Bulsho Dhaqamo Badan”, ee cilmi-baadhis laga sameeyey Ustareeliya, “Si aan u kasbano natiijooyin fiican loo-adeegayaasha sinji, dabiibayaashu waa is-waafajiyaan faraqyada dhaqan iyo baahiyaha gaarka ah ee dhaqan ee loo-adeegayaasha sinji. Dhaqamada ay kasoo jeedaan loo-adeegayaasha sinji waxay siiyaan xaalado tallaabo iyo la falgalka dadka kale. Xaaladdani waxay ku haysan dhaqamo rumaysnaan, qiyam, dabeecado iyo baahiyaha door kus salaysan. Ka warhaynta saamaynta dhaqanku waxay u saamixi dabiibayaasha inay ka helaan macluumaad badan oo ku tacaluqa loo-adeegaha sinji isagoo waydiinaya su’aalo badan oo habboon una oggolaananya waxbqabadyo badan oo dhaqan ahaan habboon.”

Dhaqamada waa inay kujiraan:

Adeegyo gaadhsiin  

Samaynta rafiiqyo iyo/ama iskaashato

Barnaamijyo kahortag iyo wacyigelin

La-talinta luuqadaha kala duwan

Daacadaha gaarka ah ee luuqadda

Kordhinta iskaashiga wakaaladaha adeegga ee sida gaarka ah ula shaqaynaya kooxaha sinji dhaqameed, gaar ahaan Xarumaha Dhaqamada Badan iyo/ama wakaalaha adeegyada dejinta.Cultural Groups in Ontario

Waayo-aragnimadayda fiican ee la shaqaynta xubnaha beelaha sinji dhaqameed iyo qoysaskooda, waxaan ka bartay in dabeecaddu ay aad uga muhiimsan tahay aqoonta. Dabeecaddeenu waxay furi kartaa albaabada si aan ula xidhiidhno una abuurno dabar inagu xidha loo-adeegayaasheena si ay farriintu si fiican u gaadho kana qayb galaan daawaynta, haddii kale waxay awdi karta wada xidhiidhka labada dhinac. Waxa lama-huraan ah in la sameeyo xidhiidh dhaqan ahaan soconaya oo lala sameeyo loo-adeegayaasha. Wax ka baro caadooyinka loo-adeegayaashaada kala duwan sida eegista indhaha, salaamaha, iyo waxa la oggol yahay iyo waxa aan la oggolayn, iyo sida goysku go’aanka u qaato. La shaqaynta sida dhaw ee beelaha sinji dhaqameed waxay muhiim u tahay samaynta dabbakhaadaha caafimaad maskaxda ee waxtarka leh ee beddelka ah si ay u xalliyaan arrinta balwadda khamaarka. Dhisidda wada shaqayn fiican oo waarta oo lala sameeyo kalaabyada sinji dhaqameed iyo ururada, Xarumaha Dhaqamada Badan iyo wakaaladaha kale ee u adeega soogalootiga aad ayey muhiim u yihiin inay dhisaan aaminaad iyo inay awoodaan inay kaqayb galiyaan xubnaha beelahan.

Kuwani waa Qodobo aaan isticmaalo marka aan la shaqaynayo xubnaha beelaha sinji dhaqameed

Hayso khariiradda adduunka

Wax ka baro dhaqankaaga iyo sinjiyaddaada

Ku xooji xafiiskaaga gidaar ku dhajinyo/qoraalo/alaabta wax lagu qurxiyo ee dhaqamo kale

Ku hadal luuqad waadax ah oo sahlan

Ka warhay luuqaddaada jidheed

Ka warhay luuqadda jidheed ee loo-adeegahaaga

Is-bar

Dareen gaar ah sii magaca loo-adeegahaaga

Xoog badan saar qarsoodinimada

Ka dheeraw eray-bixinta khamaarista iyo/ama caafimaadka, soo gaabinta eradya,

Ka warhay eexashooshinka iyo cabsiyahaaga

Mar kasta qaddarin muuji

Dabacsanaw 

Muuji dulqaad

Haddii loo baahdo, fadlan oggolow joogitaanka xubin kale oo qoys kalafadhiga la-talinta, kaliya taageere ahaan, maya Tarjumaan ahaan

Hadday jirto baahi isticmaalka Tarjumaan, mar kasta ka raadi Adeegyada Tarjumaanka iyo ama Adeegyada Tarjumidda Dhaqameed ee beeshaada. Xirfadlayaashani aad ayey aqoon u leeyihiin, raacaan xeerka anshaxa, sida badanna luuqaddooda gaarka ah waa afkooda hooyo, kaasi uu u faa’idayn doona dhaqdhaqaaqa kalfadhiga. Doorkoodu waa inay fududeeyaan wada xidhiidh sax ah oo dhexmara dadka luuqadaha iyo dhaqamada kala duwan. Ka dheeraw isticmaalka xubnaha qoyska, asxaabta, ama dadka ka shaqeeya ururkaaga kuwaasi oo luuqadda garanaya laakiin aan u tabobar qabin, shahaado u sidan, aqoon u lahayn, daacad u ahayn, sida Tarjumaan si dhab ah u Sharciyeysan. Dhaqamadani waxay u keeni karaan jaahwareer, wakhti lumis, iyo walaac dheeraad ah loo-adeegaha iyo bixiyaha adeegga. Awood badan saar qarsoodinimada adeegyada.

Fadlan raac tilmaamaha hoose marka aad isticmaalayso Tarjumaan

Hubso inaad u haysato oggolaanshaha loo-adeegahaaga isticmaalka Tarumaan

Lasii kulan Tarjumaanka iyo/ama Tarjumaanka Dhaqaneed si aad ugu caddayso doorarka

Oggolow wakhti dheeraad ah kalfadhiyada

Si toos ah ula hadal loo-adeegahaaga

U hadal si waadax ah iyo weedho gaagaaban adoo isticmaalaya luuqad sahlan

Ka dheeraw isticmaalka eray-bixino gaar ah, erayo lasoo gaabshay ama erayada ka kooban xarfaha erayo u taagan

Sii caddayn iyo sharraxaad

Hubso in farriinta aad rabto inaad sheegto la fahmay

Isku day ku isticmaalka qaababka beddelka ah ee u dhannaanshaha daawaynta

Marka aad isticmaalayso qalabka qiimaynta, xasuusnaw in dadka qaar ay hore ula kulmeen qaababka su’aasha, in la su’aalaana ay kordhin karto walaaca iyo cabsida

Hubso in loo-adeeguhu fahmay wakhtiga iyo taariikhda kulanka xiga

Wakhti iyo xaalad kasta mid ixtiraam badan ahaw

U mahad celi Tarjumaankaaga iyo loo-adeegahaaga

Xogwarayso Tarjumaanka marka uu tago loo-adeeguhu, haddii loo baahdo

Qiimee kalfadhigiina

Adigu is-qiimee

Sii tabobar iyo khayraad xirfadeed oo shiishka saaraya waxbarashada kartida dhaqanka kahortagga midab-takoorka iyo arrimaha kala duwanaashaha kaqayb ahaan fursadaha wakhtiga adeegga iyo horumarinta xirfadeed.

This page is also available in: English, Arabic, Chinese (Simplified), Italian

Categories
Articles

Dhallinyarta iyo Khamaarka

Mid kamid ah loolannada korriinku waa qaadashada go’aanka saxda ah iyadoo cadaadis bulsho jiro. Fidista degdegga ah ee suuqa khamaarku wuxuu beddelay fikradaha dad badan ee ah waxa uu yahay khamaar la aqbali karo –- iyo sida aynu u yarnahay marka aynu bilawno khamaarka.

Daraasadda khamaarlayaasha da’da yari waa bilaw. Daraasadda la sameeyey waxay inoo sheegaysaa in:

  • Heerka dhallinyarta khamaarta magaalooyinka Maraykanka iyo Kanada waa isku mid (52-89% dhallinyaru waa khamaarayaan)
  • Noocyada ciyaarayaha aan tooska ahayn (kaadhadhka, sharadka isboortiga) ayaa ku badan khamaarlayaasha aan qaangaarka ahayn
  • Dhalinyartu waxay u dhaw yihiin inay ciyaaraha u ciyaaraan si bille ilaa toddobaadle ah, hase yeeshee, dhallinyarta qaar waxay khamaaraan maalin kasta.
  • Seddax ilaa 4% dhallinyartu waxay wadaan khatarta noqoshada khamaarle bahal ah
  • Dhallinyarta leh dhibaatooyin kale (sida isticmaalka daroogo) ayaa khatar badan ugu jira inay la kulmaan dhibaatada khamaarka

(xigasho: NRC 1999, AFM, 1990, Nova Scotia Omnifacts, 1993)

Ma taqaanay?:

Q. Halka da’yartu ay lacagta ka helayso si ay u khamaarto?

  • 60% waxa la sheegay inay lacagta ka helaan shaqo
  • 60% waxa la sheegay inay lacagta khamaarka ka helaan waalidkood.

Q.Maxay ahaayeen asbaabaha da’yartu u khamaarayeen kal-hore?

  • 89.2% waxa la sheegay inay ku madadaaloonayeen
  • 70.3% waxa ku dhacay inay lacag ku guulaystaan 
  • 28.4% waxay dooneen inay khatar qaadaan 
  • 24.1% Waxay dooneen inay farxad dareemaan 
  • 20.7% Waxay u baahdeen lacag
  • 15.3% Waxay dooneen inay soo ceshaan lacag laga helay
  • 8.6% waxay daawadeen xayeysiin TV waxayna u qaateen wax madaalo leh, fiican oo xiise leh

Q. Turubku ma dhib ayuu ku yahay da’yarta Ontario?

  • 18% (Ugu dhawaan 1 % waxa la muujiyey inay khusayso inta saaxiib uu ciyaaray turub 
  • 13% waxay la sheegay in marmarka qaar ay ku kharash gareeyaan lacag ka badan inta ay awoodaan
  • 6% waxa la muujiyey inay is arkeen uun iyagoo ku shaqaysanaya turubka 

Q. Waa maxay hawsha khamaarka ee dhallinyarta Ontario? 

  • 54.8% Sharadka caratin/tartan ah inay wax samayn karaan
  • 5.3% Ciyaaray sharadka lacag
  • 25.5% sharadka dhacdooyinka isboorti, ciyaaraha ama     buulis
  • 24.4% iibsada guul degdeg ah iyo/ama tigidhada la xoqo 
  • 19.6% ciyaaray qol-ciyaareed iyo/ama ciyaarta fiidyawga oo lacag ah 
  • 16.2 Ku ciyaaray laadhuu lacag 
  • 11.3% Ka sharatamay oo/ama ka khamaaray internet

(Laga soo Xigtay alaabta ololaha Xadadka Gudahooda 2007, Khamaarista Xilkaska ah ee Ontario;  “Habdhaqanada iyo Fahamada Khamaarista Da’yarta Ee 15 ilaa 17 Jirrada, Khamaarista Xilkaska ah ee Ontario, (2207);  “Nidaamyada iyo Sifooyinka Khamaarista Dhallinyarta, “, Jiilaalada, K., Stinchfield R., & Fulkenson, J, Joornaalka Daraasaadka Khamaarista, (1993)

Waa maxay khataraha khamaarlayaasha da’da yar?

Maadaama maskaxaha iyo jidhka da’yartu ay wali korayaan, xiitaa waa sii adkaan karta inay is-xakameeyaan oo qaataan go’aamo fiican oo ku saabsan sida iyo goorta la khamaarayo.

Arrimaha sida faquuqa, dhib ka haysata dugsiga ama yeelashada waalid leh habdhaqan khamaar oo xun ayaa ah qaar kamid ah asbaabaha sababa in da’yartu ay dhibaatada la kulmaan. Fac ku dayashadu waxay sidoo kale ka ciyaari kartaa qayb balwadda khamaarka. Qaar kamid ah da’yartu waxay dareensan yihiin in khamaaristu ay tahay “xaflad muhiim ah”. Qaar kale ma yaqaanaan wax ka fiican khamaarka ooy sameeyaan.

Inta khamaarku uu yahay wax bulsho ahaan loo aqbali karo qaangaarka, waxa fudud in da’yartu ay sahashadaan khatarta balwadda khamaarka kuna dhalleecyaan arrimo kale.

Xaqiiqda in ay sharci darro tahay in la khamaaro waxay ka qayb noqon kartaa badhaadhaha khamaarlayaasha da’yarta ah. Inkastoo sharci hoosaadka, carruurta laga mamnuucay goobaha ciyaaraha, waxa jira qaabab kale oo badan oo dhallinyartu ay ugu lug yeelan karto hawlaha ciyaarta.

Marka la eego Stats Canada, 2002 Xogururinta Caafimaadka Maskaxda iyo Fayoobaanta  (CCHS 1.2)”

  • Khatarta balwadda khamaarku waa ku sarraysay kooxda da’da 15-24 jir
  • 15-24 jirrada 5.8% waxay khatar ugu jireen ama loo aqoonsaday balwadlayaal khamaar
  • 3.6% khatar waa kujireen, laakiin waa yarayd
  • 1.8% waxay kujireen khatar dhexe
  • 0.4% waxa loo tixgaliyey balwadlayaal khamaar

Xarunta Caalamiga McGill University International Centre ee Khamaarka Dhalinyarta iyo Habdhaqanada Khatarta Sare (www.youthgambling.com) waxay ogaatay in:

  • Ugu dhawaan 70% da’yarta Kanada waxay gacanta kula jiraan nooc khamaar
  •  Khamaarista da’yartu waa korodhay 20 sano ee u dambeeyey
  • Rag da’yar ah oo badan ayaa khamaar marka dumarka loo eego
  • Dhibaatooyinka khamaaristu dhalinyarta waxa weheliya xirfado ka qaalib noqosho oo liita
  • Inta u dhaxaysa 4 ilaa 8% da’yarta waxay leeyihiin dhibaato khamaar oo halis ah
  • 10-15% khatar ayey ku sugan yihiin
  • Qofka yar ee leh dhibaatooyin khamaar oo halis ah wuxuu khatar ugu jiraa ka fikiridda is-dil ama isku day is-dil
  • Ka soo leexadka bulshada ee balwadda khamaarku waxay aad ugu dhakhso badan tahay dhalinyarta

Calaamadaha Balwadda Khamaarka ee Dhallinyarta

  • Aan sirta sheegi karin
  • Dareema in la illaaway, walaac, walwal, niyadjab
  • Waayo-aragnimo dugsi oo taban
  • Bilaabista khamaarka oo mid hore ah
  • Isticmaala “eray-bixinta” khamaarka
  • Ku firfircoon habdhaqanada khatarta ee kale

Xooji Dhallinyarta 

Dhimista Khatarta: Dhimista Waxyeelada

  • Ha ku riixin yaraysasho – u daa ikhtiyaarka.
  • Ku dhiirigali go’aano warqaba – ha isku dayin inaad ka cabsiiso
  • Sii macluumaad fiican.
  • Kula hadal farriimo togan.

Sida loogala hadlo ilmahaaga khamaarista iyo balwadda khamaarista 

  • Raadi wakhti aad si dabiici ah u soo qaado mawduuca, tus., kadib marka aad arkayso ganacsiga kaasino ama aad ogaatid in saaxiib uu ku guulaystay ama ku khasaaray lacag khamaar.
  • Waydii su’aalo marka hore. Baadh fikradaha iyo dareenada ilmahaaga ee khamaarka kahor intaanad siin macluumaad ama aanad u sheegin fikraddaada.
  • Dulqaado. Waxay qaadan kartaa dhawr wada xaajood kahor ilmahaagu intaanu fahmin fikradaha aad rabto in aad muujiso.

Laga soo xigtay Golaha Khamaaris Xilkas ah ee Ontario, warqadda Kala hadal carruurtaada kacaanka ah khamaarista”.

Wasaaradda Caafimaadka iyo Daryeelka Muddada Fog, Laanta Caafimaadka Maskaxda iyo La-qabatinku waxay maalgalisaa Barnaamijka Khamaarista Dhallinyarta YMCA. Barnaamijkani wuxuu xalliyaa baahida dhallinyarta u dhaxaysa da’da 8-24 jir, isagoo siinaya soojeedimo waxbarasho iyo wacyigelin waxaanu isticmaalaa xeeladaha dhimista waxyeelada si uu uga taageero dhallinyarta samaynta doorashooyin wax-og oo fiican oo ku saabsan khamaarista.(www.ymcatoronto.org/gambling)

This page is also available in: English, Arabic, Chinese (Simplified), Italian